Każdy zdaje sobie sprawę z faktu, że zapachy mają wyjątkowy wpływ na nastrój i samopoczucie. Pomagają się wyciszyć i zrelaksować, działają także pobudzająco i odświeżająco. Nie wszyscy wiedzą jednak, z czego powstają olejki zapachowe wykorzystywane w ramach takiej aromaterapii oraz w jaki sposób się je pozyskuje. Jak zamknąć w buteleczce zapach świeżych kwiatów lub cytrusów? Poznaj wszystkie możliwe sposoby!

Z czego powstają olejki zapachowe?

Olejki zapachowe, znane też pod nazwą olejki eteryczne, wytwarza się z naturalnych substancji zapachowych, które występują w formie ciekłej lub lotnej w tkance wydzielniczej roślin. Można wydobyć je z różnych części drzew i kwiatów, na przykład z liści, owoców, korzeni czy nawet kory. W procesie pozyskiwania olejków wykorzystuje się właściwości, którymi charakteryzują się kompozycje zapachowe. Jedną z najważniejszych cech tych substancji jest rozpuszczalność w alkoholu i tłuszczach ciekłych, a także gęstość większa od gęstości wody.

Jak powstają olejki zapachowe?

Sposób powstawania olejków zapachowych uzależniony jest od rodzaju rośliny, z której kompozycja ma zostać pozyskana. Nie wszystkie metody sprawdzą się w przypadku każdego kwiatu czy owocu. Efekt może nie być bowiem zadowalający - zapach będzie różnił się od prawdziwego aromatu swojego źródła. Jakimi sposobami wytwarza się więc olejki eteryczne?

Destylacja parą wodną

Wydobycie substancji zapachowych z komórek tkanki wydzielniczej roślin możliwe jest za sprawą dwóch właściwości tego typu związków: nierozpuszczalności w wodzie oraz lotności z parą wodną. Destylacja polega na poddaniu elementów rośliny działaniu pary wodnej. Na skutek takiego zabiegu następuje rozdzielenie substancji ciekłych i stałych. Para wydobywa z części rośliny związki zapachowe i unosi je, a w dalszej części procesu jest skraplana. Ponieważ olejek zapachowy nie rozpuszcza się w wodzie, łatwo odizolować go od płynu. W procesie destylacji powstają więc zarówno olejki, jak i hydrolaty, czyli woda zawierająca część substancji obecnych w danej roślinie. 

Ekstrakcja rozpuszczalnikiem

Dużą część olejków pozyskuje się także w drodze ekstrakcji rozpuszczalnikiem. Polega ona na wymyciu substancji zapachowych z wybranych części rośliny. Następnie użyty rozpuszczalnik jest usuwany - w ten sposób powstaje ekstrakt zapachowy. Jeśli rozpuszczalnik nie zostanie usunięty w całości, mamy do czynienia z wyciągiem zapachowym. Olejki zapachowe pozyskiwane poprzez ekstrakcję to między innymi olejek różany czy jaśminowy. Do ich produkcji stosuje się rozpuszczalniki lotne, na przykład alkohol etylowy. Przebieg ekstrakcji rozpoczyna się od zanurzenia wybranych części rośliny w rozpuszczalniku, a po wydobyciu wszystkich pożądanych substancji płyn odparowuje, pozostawiając po sobie mieszaninę olejku zapachowego, wosków, żywic i barwników. Te ostatnie składniki należy usunąć, aby uzyskać "czysty" olejek zapachowy. 

Pozostałe metody: wytłaczanie, maceracja i enfleurage

Niektóre źródła zapachów są szczególnie wymagające. Jeśli destylacja i ekstrakcja nie dają pożądanych rezultatów, wykorzystuje się jedną z trzech dodatkowych metod, czyli:

- macerację - wydobycie substancji zapachowych przy pomocy gorącego tłuszczu, w efekcie czego powstaje pomada zapachowa, 

- wytłaczanie - wyciskanie skórek owoców, głównie cytrusowych, 

- enfleurage - zastosowanie absorbentu, czyli mieszanki tłuszczu i łoju w celu wchłonięcia zapachu z kwiatów, a następnie stopienie i poddanie go procesowi ekstrakcji z użyciem alkoholu. Warto zaznaczyć, że do tej metody pozyskiwania olejków zapachowych wykorzystuje się wyłącznie suche, nieuszkodzone kwiaty, błyskawicznie po ich zerwaniu (nocą lub nad ranem, gdyż później materiał uszkodzi rosa lub wysoka temperatura). Metoda enfleurage jest więc bardzo wymagająca, a także czasochłonna. Tłuszcz musi wchłaniać substancje zapachowe z kwiatów nawet przez dwa tygodnie, przy czym płatki wymienia się po kilkudziesięciu godzinach na nowe, powtarzając taki zabieg około 30 razy. 

Istnieje wiele metod pozyskiwania naturalnych olejków, wiernie odzwierciedlających zapach kwiatów i owoców. Praktyka pozwoliła specjalistom ocenić, jaki sposób produkcji jest najlepszy dla danego gatunku rośliny. Dzięki temu możemy cieszyć się olejkami, które doskonale oddają aromat kwiecistych łąk, sosnowych lasów czy egzotycznych cytrusów. 

Komentarze (0)

Brak komentarzy w tej chwili
Produkt dodany do listy życzeń
Produkt dodany do porównania